20 Yıldır Meclis Raflarında Çürüyor
Cumhuriyet Meclisi’nin 27 Haziran’da tatile girmesi beklenirken, sıklıkla acil ihtiyaç olduğu dile getirilen Özel Gereksinimli Bireylerin Eğitim Yasası Tasarısı’nın akıbeti ise meçhul. Tasarının bu ay içerisinde komitede görüşülmeye başlanması bekleniyor. Ancak tatil öncesi sürenin yasalaşmasına yetip yetmeyeceği bilinmiyor.
EĞİTİM HAKKI İLE İLGİLİ DÜZENLEMELER İÇERİYOR…
Özel Gereksinimli Bireylerin Eğitim Yasa Tasarısı özel gereksinimli bireylerin, bireysel farklılıkları dikkate alınarak, öncelikle akranlarıyla birlikte en az kısıtlayıcı ortamlarda, gerektiğinde ise özel eğitim okullarında eğitim imkânı sağlanmasını içeriyor. Ayrıca yine aynı yasa tasarısında ülkenin bir diğer kanayan yarası olan üstün zekalı öğrencilerle ilgili düzenlemeler de içeriyor “HEDEF HAZİRAN’DA GÖRÜŞMEYE BAŞLAMAK”…
Özel Gereksinimli Bireylerin Eğitim Yasa Tasarısı’nın yer aldığı Meclis İdari, Kamu ve Sağlık İşleri Komitesi Başkanı Faiz Sucuoğlu, hedeflerinin haziran içerisinde bu tasarıyı görüşmeye başlamak olduğunu, ancak meclisin tatile girecek olması nedeniyle görüşmelerin tamamlanıp tamamlanamayacağını, sürecin göstereceğini kaydetti.
Sucuoğlu, bu yasanın eksikliğinin kanayan bir yara olduğunun, hem kendisinin, hem de diğer komite üyelerinin farkında olduğunu söyledi “PANDEMİ SÜRECİNDE BU YASAYA İHTİYAÇ DAHA DA ARTTI”… Kıbrıs Türk Ortopedik Özürlüler Derneği Başkanı Günay Kibrit, bu yasanın eksikliğinin son iki yılda, yani pandemi sürecinde daha da göze çarptığını söyledi ve özel gereksinimli öğrencilerin son iki yılda eğitimde çok ciddi sıkıntılar yaşadıklarını anlattı.
Kibrit, yetkililere çağrı yaparak, bu tasarının bir an önce yasallaşmasını istedi Cumhuriyet Meclisi’nin 27 Haziran’da tatile girmesi beklenirken, siyasiler tarafından da sıklıkla acil ihtiyaç olduğu dile getirilen Özel Gereksinimli Bireylerin Eğitim Yasası Tasarısı, yine meclisteki komitelerde görüşülmeye başlanamadı.
Son 20 yılda defalarca meclis gündemine gelen ancak bir türlü yasalaşmayan bu yasa tasarısı özel gereksinimli bireylerin, bireysel farklılıkları dikkate alınarak, öncelikle akranlarıyla birlikte en az kısıtlayıcı ortamlarda, gerektiğinde ise özel eğitim okullarında eğitim imkânı sağlanmasını içeriyor. Özel Gereksinimli Bireylerin Eğitim Yasa Tasarısı’nın yer aldığı Meclis İdari, Kamu ve Sağlık İşleri Komitesi Başkanı Faiz Sucuoğlu ile Kıbrıs Türk Ortopedik Özürlüler Derneği Başkanı Günay Kibrit, bu yasa tasarısı hakkında bilgi verdi.
Sucuoğlu, hedeflerinin haziran içerisinde bu yasa tasarısını görüşmeye başlamak olduğunu ancak meclisin 27 Haziran’da tatile girecek olması nedeniyle görüşmelerin tamamlanıp tamamlanamayacağını sürecin göstereceğini kaydetti. Kibrit ise bu yasanın eksikliğinin son iki yılda, yani pandemi sürecinde daha da göze çarptığını söyledi ve özel gereksinimli öğrencilerin son iki yılda eğitimde çok ciddi sıkıntılar yaşadıklarını anlattı. “Görüşülmeye başlanmadı” Kibrit, söz konusu tasarının henüz komitede görüşülmeye başlanmadığını belirterek, şöyle konuştu: “Bize bu tasarı ile ilgili henüz bir çağrı yapılmadı. Bizim için çok önemli bir yasadır. Defalarca kadük olmuştur.
Artık bu tasarının görüşülüp yasallaşmasını bekliyoruz. Bu tasarının hazırlanmasında yüzlerce kişinin emeği var. Beklentimiz bir an önce hayata geçmesidir.” Sucuoğlu: Hedef, haziranda görüşmeye başlamak Söz konusu yasa tasarısının yer aldığı İdari, Kamu ve Sağlık İşleri Komitesi Başkanı Faiz Sucuoğlu, bu yasanın yokluğunun kanayan bir yara olduğunun tüm komite üyeleriyle birlikte kendisinin de farkında olduğunu söyledi. Bu tasarıyı haziran içerisinde görüşmeye başlamayı hedeflediklerini kaydeden Sucuoğlu, “Önümüzde sağlıkla ilgili çok önemli yasa tasarıları var. Bunları görüşmemiz gerekiyor.
Ancak Özel Gereksinimli Bireylerin Eğitim Yasa Tasarısı’nın da ne kadar önemli olduğunun farkındayız. Bu ülkede kanayan bir yaradır. Hedefimiz haziranda görüşmektir. Ancak 27 Haziran’da meclis tatile girecek. Bu konuda ne kadar hızlı bir sonuç alırız bilemiyorum” dedi. Özel Gereksinimli Bireylerin Eğitimi Yasa Tasarısı şunları içeriyor: Eğitim Öğretim Hakkı Özel gereksinimli bireylerin eğitim alması hiçbir gerekçeyle engellenemez.
Özel gereksinimli bireylere, bireysel farklılıkları dikkate alınarak, öncelikle akranlarıyla birlikte en az kısıtlayıcı ortamlarda, gerektiğinde ise özel eğitim okullarında eğitim imkânı sağlanır.
Özel Eğitim İlkeleri Kıbrıs Türk Milli Eğitimi’ni düzenleyen genel esaslar doğrultusunda özel eğitimle ilgili temel ilkeler şunlardır:
(1)Atatürk ilke ve devrimleri ve Atatürk Milliyetçiliği ile belirlenen doğrultuda sosyal ve kültürel bütünleşme sağlanır.
(2) Özel eğitim gereksinimi olan her öğrenciye ilgi ve yeteneklerini azami derecede geliştirme fırsatı ve olanağı verilir.
(3) Öğrencileri, kendilerine ve topluma yararlı yurttaşlar olarak yetiştirilmesi için, gerektiğinde mesleki rehabilitasyonları sağlanır.
(4) Özel gereksinimli bireylerin eğitimine, özel eğitim ihtiyacı fark edildiği andan itibaren başlanır.
(5) Özel gereksinimli bireylerin, eğitsel performansları dikkate alınarak, amaç, içerik ve öğretim süreçlerinde uyarlamalar yapılarak özel gereksinimli olmayan akranları ile birlikte eğitilmelerine öncelik verilir.
(6) Özel gereksinimli bireylerin her tür ve kademedeki eğitimlerinin kesintisiz sürdürülebilmesi için her türlü rehabilitasyonlarını sağlayacak kurum ve kuruluşlarla işbirliği içinde çalışılır.
(7) Özel gereksinimli bireyler için BEP geliştirilir ve eğitim programları bireyselleştirilerek uygulanır.
(8) Özel eğitim, genel eğitimin ayrılmaz bir parçasıdır. Kuruluş Özel eğitim hizmetleri; özel programlar uygulayan ayrı okul ile diğer okul bünyelerindeki kaynak oda, sınıf içi destek, özel eğitim danışmanlığı hizmetlerinden oluşur.
Özel Eğitim Talebi Öğrenciler için okulları tarafından, öğrenci olmayan bireyler için de velileri ve/veya bakmakla yükümlü olan kurum tarafından Bakanlığın görevlendireceği ilgili birime başvuru yapılır. Erken Tanılama ve Müdahale Riskli gebelik ve doğum sonrası gelişimsel risk altında olan ya da kesin tanı almış bebeklerin istatistikleri, Bakanlık tarafından Sağlık Bakanlığı’ndan talep edilir. İstatistiki bilgilere göre hizmet düzenlemeleri Bakanlıkça planlanır.
Eğitsel Değerlendirme ve Yönlendirme Eğitsel değerlendirme ve yönlendirme sürecinde, eğitsel amaçla bireyin tüm gelişim alanlarındaki özellikleri ve akademik disiplin alanlarındaki yeterlilikleri ile eğitim gereksinimleri belirlenerek o birey için en az kısıtlayıcı olacak eğitim ortamına ve özel eğitim hizmetine karar verilir.
Bireyin eğitsel değerlendirme ve yönlendirmesi, Psikolojik Danışmanlık Rehberlik Araştırma Şubesi (PDRAŞ) tarafından nesnel, standart testler ve bireyin özelliklerine uygun ölçme araçlarıyla yapılır. Değerlendirmede, bireyin varsa, engelli sağlık kurulu raporu ile zihinsel, fiziksel, ruhsal, duyusal, sosyal gelişim özellikleri ve akademik disiplin alanlarındaki yeterlilikleri, eğitim performansı, gereksinimi, eğitim hizmetlerinden yararlanma süresi ve bireysel gelişim raporu dikkate alınır.
Eğitsel değerlendirme ve yönlendirme; eğitimin her tür ve kademesindeki geçişler ile bireylerin eğitim performansı ve eğitim ihtiyaçları dikkate alınarak veli ya da okulun talebi üzerine gerektiğinde tekrarlanır. Yönlendirme, özel gereksinimli bireyin eğitsel değerlendirme sonucuna göre öncelikle en az kısıtlayıcı eğitim ortamına yerleştirme olacak şekilde eğitsel değerlendirme raporu hazırlama sürecidir. Yerleştirme Özel gereksinimli bireyin yapılan eğitsel değerlendirmesi doğrultusunda ilgili daire, öğrencinin uygun eğitim ortamına yerleştirilmesine karar verir.
İzleme Özel eğitim hizmetlerinin planlaması ve eğitimde sürekliliğin sağlanması amacıyla erken çocukluk döneminden başlayarak eğitimin her kademesinde özel gereksinimli bireylerin gelişimlerinin izlenmesi çalışmaları Psikolojik Danışma ve Rehberlik Araştırma Şubesi (PDRAŞ) tarafından yapılır.
Özel gereksinimli bireylerin gelişimlerinin izlenmesine yönelik etkinlikler, Bakanlıklar ile iş birliği çerçevesinde yürütülür. Özel gereksinimli bireyin eğitsel değerlendirmesi erken çocukluk ve okul öncesi dönemde yılda bir, daha sonra iki yılda bir tekrarlanır, bir üst öğrenime geçecek olan özel gereksinimli birey için eğitsel değerlendirme yeniden yapılır.
Aile Eğitimi ve Aile Katılımı Aile eğitimi, özel gereksinimli bireylerin eğitiminde sürekliliği olan bir hizmettir. Bu hizmetlere ve özel eğitim sürecinin her boyutuna ailelerin aktif katılımı ve katkısını sağlayacak önlemler alınır.
Aile eğitimi programları, özel gereksinimli bireyin anne-babası, kardeşleri ile bakımı ve eğitiminden sorumlu diğer bireylerin, koşullara göre birlikte ya da farklı eğitim programları içinde eğitilmeleri ve bilgilendirilmeleri sağlanarak sürdürülür. Özel eğitimdeki aile eğitim hizmetleri, aile rehberliği hizmetleri ile bütünleştirilir. Aile eğitim programları ailenin ve özel gereksinimli bireyin özelliklerine göre okulundaki özel eğitim öğretmeni ve rehber öğretmen tarafından hazırlanır ve yürütülür. Bu hizmet gerektiğinde evlerde de sürdürülebilir. Bu programların içeriği, ailelerin ihtiyacına göre belirlenerek geliştirilir ve uygulanır.
Erken Çocukluk Döneminde Özel Eğitim Hizmetleri Erken çocukluk dönemindeki özel eğitim hizmetleri öncelikli olarak ailenin bilgilendirilmesi ve desteklenmesi amacıyla Bireyselleştirilmiş Aile Hizmet Planı (BAHP) hazırlanarak uygulanır. Okul Öncesi Döneminde Özel Eğitim Hizmetleri Özel gereksinimli bireyler için okul öncesi eğitimi esastır. Bu eğitim öncelikle okul öncesi eğitim kurumlarında kaynaştırma uygulamaları kapsamında ve/veya özel eğitim okullarında verilir.
Gelişim ve bireysel özellikleri dikkate alınarak, özel gereksinimli bireylerin okul öncesi eğitim süreleri okul öncesi öğretmeni ve varsa özel eğitim veya rehber öğretmeninin önerisi üzerine ailenin de onayı alınarak bir defaya mahsus olarak bir (1) yıl daha uzatılabilir.
İlköğretimde Özel Eğitim Hizmetleri İlköğretimdeki özel eğitim hizmetleri, özel eğitim okullarında ve/veya genel eğitim okullarında kaynaştırma uygulamaları özel eğitim destek hizmetleri yoluyla yürütülür. Okul öncesi eğitimini tamamlayan veya zorunlu ilköğretim çağına gelmiş, zorunlu ilköğretim programlarının amaçlarını gerçekleştirebilecek durumda olan özel gereksinimli bireyler için, kaynak odalarda özel eğitim destek hizmetleri sağlanır.
Zorunlu ilköğretim programlarının amaçlarını gerçekleştirecek durumda olmayan özel gereksinimli bireylerin eğitimleri, gelişim alanlarındaki performans düzeyleri dikkate alınarak hazırlanmış eğitim programlarının uygulandığı, bakanlıkça öngörülen özel eğitim okullarınca yapılır.
Zorunlu ilköğretim programlarının amaçlarını gerçekleştirecek durumda olmayan özel gereksinimli bireylerin eğitimleri, akademik becerilerinin gelişimi amacıyla özel eğitim okullarında, sosyal becerilerinin gelişiminin desteklenmesi amacıyla da özel gereksinimi olmayan akranları ile birlikte sürdürülür. Ortaöğretimde Özel Eğitim Hizmetleri Özel gereksinimli bireyler, ortaöğretimlerini özel eğitim okullarında ve/veya diğer genel ve mesleki teknik ortaöğretim okullarında kaynaştırma uygulamaları yoluyla sürdürür.
Yaygın Eğitimde Özel Eğitim Hizmetleri Özel eğitimin temel ilkeleri doğrultusunda farklı konu ve sürelerde, özel gereksinimli bireyler için temel yaşam becerilerini geliştirmek, öğrenme ihtiyaçlarını karşılamak, işe ve mesleğe hazırlamak amacıyla yaygın eğitim programları düzenlenir. Özel gereksinimli bireylerin aileleri ve yakın çevrelerinin bireyin gelişim sürecinde aktif rol almalarına ve toplumsal yaşam becerilerini geliştirmelerine yönelik yaygın eğitim programlarına öncelik verilir. Üstün Yetenekli, Üstün Zekâlı Bireyler ve Eğitimi Eğitim çağındaki üstün yetenekli ve üstün zekâlı bireylerin bireysel yeteneklerinin farkında olmalarını ve kapasitelerini geliştirerek en üst düzeyde kullanmalarını sağlamak üzere bu yasada öngörülen kuralların uygulanması Bakanlıkça Milli Eğitim’in genel amaçlarına ve temel ilkelerine uygun olarak sağlanır.
Eğitim Ortamları Özel gereksinimli bireylere öncelikle her tür ve kademedeki okullarda kaynaştırma uygulamaları şeklinde, gerektiğinde özel eğitim okullarında özel eğitim hizmetleri sağlanır. Özel Eğitim Okulu Açma Gerçek ve tüzel kişiler, özel gereksinimli bireylerin eğitim ve öğretimleri için bu Yasa ve Milli Eğitim Yasası’ndaki esaslara uygun olarak, bakanlığın izni ile özel eğitim okulu veya merkezi açabilir.
Milli eğitimin genel amaçları ve temel ilkeleri, eğitim-öğretim programları, okuldaki öğretimin düzeyi ve bina araç-gereç yeterliliği yönünden, özel eğitim okullardaki, özel eğitim merkezlerindeki eğitim ve öğretim, bakanlığın gözetim ve denetimine bağlıdır. Faaliyet gösteren ve yeni açılacak olan özel eğitim okulları ve özel eğitim merkezlerinin bina, araç-gereç yeterliliği ile ilgili olarak Özel Okullar, Dershaneler ve Kurs Yerleri Tüzüğü’ne göre Bakanlıkça düzenlenir.
Kaynaştırma Uygulamaları Yoluyla Eğitim Kaynaştırma uygulamaları yoluyla eğitim, özel gereksinimli bireylerin eğitimlerini, destek eğitim hizmetleri, ilgili diğer hizmetler de sağlanarak özel gereksinimi olmayan akranları ile birlikte, resmî ve özel okul öncesi, ilköğretim, orta öğretim, mesleki teknik öğretim ve yaygın eğitim kurumlarında sürdürmeleri esasına dayanan özel eğitim uygulamalarıdır. Evde Özel Eğitim Hizmetleri Herhangi bir kuruma devam edecek durumda olmayan özel gereksinimli bireylere, temel yaşam becerilerini geliştirme ve öğrenme gereksinimlerini karşılamaya yönelik eğitim programları evde uygulanır.
Sağlık Kuruluşlarında Yatarak Tedavi Gören Bireyler İçin Sağlanan Eğitim Resmi ve özel sağlık kuruluşlarında yatarak tedavi gören veya süreğen hastalığı olan zorunlu öğrenim çağındaki bireylerin eğitimlerini sürdürmeleri için, bakanlık, sağlık işleri ile görevli bakanlık ile işbirliği içerisinde bu sağlık kuruluşlarında kendi kadrolarından yeterli sayıda öğretmen görevlendirebilir. Eğitim Programları Kaynaştırma uygulamasında, özel gereksinimli bireylerin eğitsel performansları dikkate alınarak ve bulunduğu okulun programının amaçları bireye uyarlanarak hazırlanacak olan Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP) uygulanır.
Özel eğitim okullarında ise bireyin eğitsel performansları dikkate alınarak, özel eğitim okulları için bakanlıkça hazırlanacak olan çerçeve programın amaçları uyarlanarak Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP) uygulanır. Bu programları tamamlayanlara verilecek diploma ve/veya sertifikaların denkliği ile üst öğrenime devam konuları ve öğrenciye sağlayacağı haklar Bakanlıkça belirlenir. Özel gereksinimli bireylerin iş ve mesleğe hazırlayıcı öğrenim programları; uygulama ağırlıklı ve bireyin o işi ve mesleği amaçlanan yeterlilikte yapmasını sağlayacak şekilde sürdürülür.
Özel Gereksinimli Öğrencilerin Başarılarının Değerlendirilmesi Akranları ile birlikte eğitim gören özel gereksinimli bireylerin hazırlanan eğitim programındaki amaçları gerçekleştirme düzeyleri, devam ettikleri okulun sınıf geçme ve sınav yönetmeliği temel alınarak değerlendirilir. Ancak özel gereksinimli bireyin özellikleri dikkate alınarak sınavlarda gerekli önlemler alınır ve düzenlemeler yapılır. Özel gereksinimli bireylerin değerlendirilmesinde, öncelikle bireyselleştirilmiş eğitim programlarında konulan amaçların gerçekleştirilmesi esas alınır.
Özel Eğitim Araçları Özel gereksinimli bireylerin öğrenim gördüğü özel eğitim okullarında, kaynak odalarda eğitim ve öğretim hizmetlerinin etkinliğini artırmak amacıyla gerekli her türlü araç-gereç bakanlıkça karşılanır. Özel eğitim okul ve kurumlarının eğitim öğretimle ilgili personel ihtiyacı bakanlıkça karşılanır, ayrıca özel eğitim alanında eğitim görmüş olan idari personelin dışında, hizmetin gerektirdiği personelin sayısı ve nitelikleri uluslararası ölçütler çerçevesinde bakanlıkça belirlenir.
Özel eğitim okul ve kurumlarının eğitim-öğretimle ilgili özel eğitim öğretmeni, özel ders öğretmeni ve rehber öğretmen ihtiyacı bakanlıkça karşılanır. İdari personelin dışında hizmetin gerektirdiği ihtiyaç duyulan tüm destek hizmetlerle ilgili personel Bakanlıkça sağlık işleriyle görevli bakanlık, sosyal hizmetlerle görevli bakanlık ve/veya diğer bakanlıklarla işbirliği yapılarak görevlendirilir.
Kaynak : Kıbrıs Gazetesi
